Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego 78. Rocznica Powstania Warszawskiego

Kancelaria Sejmu, fot. Aleksander Zieliński

Powstanie warszawskie 1944

Powstanie warszawskie to jedno z najważniejszych i najtragiczniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski. 1 sierpnia 1944 roku o godz. 17.00 oddziały Armii Krajowej rozpoczęły walki powstańcze na ulicach stolicy Polski.

Powstanie warszawskie (1 sierpnia – 3 października 1944) to największa operacja militarna Armii Krajowej. AK w ramach akcji „Burza” wystąpiła zbrojnie przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim. Jednocześnie ujawniły się i rozpoczęły oficjalną działalność najwyższe władze Polskiego Państwa Podziemnego. Powstanie było z jednej strony wymierzone militarnie przeciw III Rzeszy, a z drugiej – politycznie przeciw ZSRR i podporządkowanym mu polskim komunistom. Swoim zasięgiem objęło część lewobrzeżnych dzielnic miasta, niewielki obszar prawobrzeżnej Warszawy, Puszczę Kampinoską i Legionowo. Była to największa bitwa, stoczona przez organizację podziemną z wojskami okupacyjnymi w czasie II wojny światowej.

Dowództwo AK chciało samodzielnie wyzwolić stolicę jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej, żeby w ten sposób wzmocnić międzynarodową pozycję rządu RP na uchodźstwie i wystąpić w roli gospodarza wobec wkraczających na te tereny wojsk sowieckich.

W walkach stolicy wzięli udział żołnierze AK pochodzący z różnych regionów Polski. W stronę Warszawy zmierzały oddziały AK z różnych stron Polski, np.: z ziemi krakowskiej, lwowskiej, rzeszowskiej, z Kielecczyzny i Lubelszczyzny. Po obu stronach przecinającego Polskę frontu zwalczali je Niemcy i Sowieci.

Słabo uzbrojone oddziały powstańcze bez większej pomocy z zewnątrz walczyły przez 63 dni. Powstańcy skapitulowali 3 października 1944. Straty po stronie polskiej wyniosły ok. 16 tys. zabitych i zaginionych, 20 tys. rannych i 15 tys. wziętych do niewoli. W wyniku działań wojennych, nalotów, ostrzału artyleryjskiego oraz masakr urządzanych przez oddziały niemieckie zginęło od 150 tys. do 200 tys. cywili. Na skutek walk oraz wyburzania miasta przez Niemców uległa zniszczeniu większość lewobrzeżnej zabudowy Warszawy, w tym wiele bezcennych zabytków.

1 sierpnia o godzinie 17.00 w całej Polsce zawyją syreny. Gdziekolwiek będziesz – zatrzymaj się! Uczcij chwilą ciszy Tych, którzy walczyli i ginęli również za Twoją wolność. Pamiętaj! Powstanie w Warszawie było walką o niepodległość całej Rzeczypospolitej Polskiej i o wolność wszystkich Polaków.